Een opgerold Nieuwjaar

Als kind stond ik rond het eind van het jaar vaak met mijn moeder en zus in de keuken om dikke wafels te bakken. Een Limburgse traditie, want op Nieuwjaarsdag was het de gewoonte om die wafels mee te nemen op familiebezoek. Soms stonden er wel een paar soorten wafels op tafel. We waren immers niet de enigen van de familie die wafels bakten en meenamen. 

In Drenthe, waar ik inmiddels al weer 10 jaar woon, is het de gewoonte om op Nieuwjaarsdag rollegies te eten, een opgerold kniepertie dat symbool staat voor een nog opgerold jaar, waarvan je niet weet wat het zal brengen. 

In het tijdschrift 'Seasons' uit 2001 staat een heel artikel over deze ijzerkoeken, zoals ze oorspronkelijk genoemd werden. De naam knieperties slaat op het samenknijpen van het deeg tussen de twee platen van het ijzer, waardoor flinterdunne koeken ontstaan. Direct na het bakken worden de koeken rond de steel van een pollepel opgerold.

De traditie van de rollegies gaat terug tot de 16e eeuw. De ijzerkoeken werden uitgedeeld aan kinderen die hun nieuwjaarsliedjes kwamen zingen. Bij het bakken werden er magische krachten toebedeeld aan de koeken en al naar gelang hoe het baksel uitviel, kon je voorspellingen doen.

Bron: Seasons, jaargang 8, nummer 8, december/januari 2001

Ik heb zelf nog nooit knieperties en rollegies gebakken, al heb ik genoeg oude koekijzers. Maar ik heb geen haardvuur en geen treef waar het ijzer op kan leunen. En ook geen elektrisch ijzer.

Verleden jaar kregen we van Mrs. Bramley (van de appels) een blikje met rollegies en het bijbehorende recept. Dat wil ik hier graag delen.

500 gram bloem

500 gram suiker

250 gram boter

3 eieren

1 zakje vanillesuiker

3,5 dl water

Breng het water aan de kook, los de suiker erin op en voeg de rest van de ingrediënten toe. Maak er een glad beslag van.

Doe met een lepel een beetje van het beslag op het ijzer. Na ongeveer 30 seconden haal je het nog zachte koekje van het ijzer en wikkel je het om de steel van een houten pollepel.

Even vasthouden en vervolgens het rolletje van de steel halen. Liefhebbers kunnen het rolletje vullen met slagroom.

In de Seasons stond ook een recept bij het artikel over de knieperties en de rollegies. In dit geval is het geen beslag, maar een deeg waar bolletjes van gemaakt worden. 

Misschien moet ik toch maar eens  een ijzer aanschaffen en zelf aan de slag gaan. Dit is het recept.

1 pond tarwebloem

1/2 pakje roomboter

1/2 pond witte basterdsuiker

4 zakjes vanillesuiker

2 à 3 eieren

snufje zout

snufje kaneel

Kneed alle ingrediënten in een kom goed door elkaar en laat het deeg enige uren in de koelkast staan. Maak vervolgens bolletjes van het deeg en bak de knieperties in een heet ijzer goudbruin.

Ik wens iedereen een gezond, gelukkig en smakelijk Nieuwjaar!